De onderzoeksvraag in dit deelproject was: ‘Hoe kunnen we de veiligheid van thuiszorgmedewerkers vergroten?’. Om de vraag te beantwoorden, hebben Saxion-studenten van de minor ’Sociaal veilig ontwerpen’ en studenten van de Hogeschool Utrecht (HU) die de ‘Co-design Studio’- minor volgden, samengewerkt. Zowel de Saxion- als de HU-studenten hebben meegelopen met thuiszorgmedewerkers om feeling te krijgen met het werkveld. De Saxion-studenten hebben de input van de HU-studenten gebruikt om aanvullend onderzoek te doen, waaronder het interviewen van een veiligheidscoördinator, het analyseren van incidentregistraties en generatieve interviews met thuiszorgmedewerkers. Hierbij is het emogram als hulpmiddel gebruikt om inzicht te krijgen in de veiligheidsbeleving. De output van het onderzoek is weer teruggegeven aan de HU-studenten die enkele concepten hebben ontworpen voor de geïdentificeerde problemen.
Top 5 - belangrijke feiten
- De fysieke belasting en sociale onveiligheid zijn voor thuiszorgmedewerkers groter dan voor professionals werkzaam in andere beroepsgroepen.
- Thuiszorgmedewerkers ervaren hun werk vaak als niet-onveilig door hun stoere, pragmatische en kordate persoonlijkheid en de hechte band die medewerkers binnen een team hebben.
- Thuiszorgmedewerkers voelen zich echter wel onveilig door fysieke kwetsbaarheid (vrouwen), grote kans op ervaringen met ongewenst gedrag (seksuele intimidatie, verbale en lichamelijke agressie), in aanraking komen met collega’s die praten over negatieve ervaringen, alleen werken, veel onderweg zijn, werken met injectienaalden, fouten kunnen maken met medicijnen, veel bij onbekende mensen komen en contact met demente cliënten.
- Maatregelen om het veiligheidsgevoel van thuiszorgmedewerkers te vergroten kunnen preventief of repressief zijn.
- Preventieve maatregelen zijn bijvoorbeeld: scholing en training over bet belang van melden van incidenten, agressie en ongewenste intimiteiten, protocollering rond medicatie en het contractueel vastleggen van afspraken over ongewenst gedrag. Repressieve maatregelen slaan op het melden van incidenten en alarm slaan in een noodgeval.
Gebruikte tools:
- observatie en interview
- expertinterviews
- desk research (incidentregistraties)
- generatieve interviews
- emogram
Jens Gijbels
Docent en onderzoeker lectoraat Co-design, Hogeschool Utrecht
"Als coördinator van de minor Co-Design Studio begeleid ik projecten met ontwerpstudenten voor diverse opdrachtgevers. Het unieke van dit project was de samenwerking met studenten uit andere opleidingen, waarbij je duidelijk merkt dat juist het laten samenkomen van zorg en creativiteit tot nieuwe en relevante oplossingen leidt. Ook na het project voelde je dat de studenten elkaar hebben geïnspireerd en dat er blijvend sporen van creativiteit in de zorg belanden en creatievelingen juist oog voor de zorg krijgen."